Het coachen van managers stelt hen in staat om effectiever te navigeren in steeds moeilijker vaarwater. Bij băo academy ondersteunen coaches leidinggevenden op weg naar meer robuustheid en afstemming, via een holistische benadering die vooral geïnspireerd is door de principes van het leven.
We hebben het erover met Pierre Lucas, directeur van băo academy. Sinds enkele jaren ondersteunt hij bedrijfsleiders, van kmo’s tot multinationals.
Met welke uitdagingen worden leidinggevenden vandaag hoofdzakelijk geconfronteerd?
Een verandering die op het eerste gezicht miniem lijkt, kan met enige vertraging stormachtige gevolgen hebben waar we die het minst verwachten. Omgaan met onzekerheid en de complexiteit van interne en externe factoren voor het bedrijf is wat mij betreft de grote uitdaging voor bedrijfsmanagers.
Ik denk onder meer aan de extreme snelheid waarmee digitalisering en robotisering de arbeidswereld binnendringen. Bedrijven worden geconfronteerd met technologische uitdagingen, maar ook met menselijke, omdat deze veranderingen moeten worden ondersteund. Veel jobs zullen de komende jaren radicaal moeten transformeren of zelfs verdwijnen, omdat artificiële intelligentie ze kan vervangen. De menselijke impact van deze extreem snelle veranderingen is voor velen verontrustend. Ik merk dat het bedrijfsmanagement niet altijd precies weet hoe om te gaan met dit soort uitdagingen.
Wat is het doel van coaching voor een leidinggevende?
Een bedrijf is een beetje de spiegel van zijn leidinggevende. Deze laatste is niet overal verantwoordelijk voor, maar zijn manier van denken en leven, en het voorbeeld dat hij geeft, heeft een enorme impact op zijn hele organisatie en dus op de mensen die er werken. Het coachen van een leider heeft potentieel impact op de hele afdeling of organisatie.
Zoals een wijsheid van Lao Tzu zegt:
Als je de wereld wil veranderen, begin dan bij je land.
Als je je land wil veranderen, begin dan met je dorp.
Als je je dorp wil veranderen, begin dan met je tuin.
Als je je tuin wil veranderen, begin dan bij jezelf.
Eerlijk gezegd houd ik niet van het woord ‘coach’. Je mag niet vergeten dat coaching ontstaan is in de sportwereld in de Verenigde Staten. Het doel was om atleten – en bij uitbreiding later ook leidinggevenden – in staat te stellen hun prestatieniveau te verhogen. In de loop van de tijd zijn we ons gaan realiseren dat we, door absoluut te streven naar hogere prestatieniveaus, mogelijk ernstige problemen voor onszelf veroorzaken, zoals burn-out, of voor anderen, door een bron van stress of burn-out in het bedrijf te zijn.
Grofweg zouden we kunnen zeggen dat er twee soorten coaching zijn: prestatiecoaching, die van de oude stempel is, en afstemmingscoaching (of welzijnscoaching), die tot doel heeft de robuustheid van mensen en hun organisatie te vergroten.
In onze veranderende wereld worden prestaties als enige doelstelling paradoxaal genoeg een factor van kwetsbaarheid. Toch wijst de natuur, kampioen in veerkracht, ons toch de weg, als we er maar goed naar kijken.
Ik ga een voorbeeld geven dat uit het (natuurlijke) leven is gegrepen: de bladeren van een boom functioneren als kleine zonnepanelen: ze produceren energie uit zonlicht. Verrassend genoeg gebruikt het boomblad slechts ongeveer 1% van deze lichtenergie voor fotosynthese. In de ogen van een ingenieur is deze mate van efficiëntie een slechte prestatie. Vanuit het oogpunt van de boom is dit voldoende om zijn groei te ondersteunen. Sterker nog: als het blad meer energie zou opnemen, zou het letterlijk verbranden. Dit laat zien dat de natuur de intelligentie heeft om een bepaalde grens niet te willen overschrijden. De natuur weet dat prestatie en groei ten koste van alles niet het juiste scenario is, terwijl robuustheid ervoor zorgt dat haar systeem op lange termijn overleeft, ondanks schokken.
Wat is jouw visie op coaching voor leidinggevenden?
De leidinggevende is diegene die geacht wordt leiding te geven aan een hypercomplex systeem, met een kleiner of groter aantal mensen, zonder de kolossale druk van de financiële markten (meer in het bijzonder voor beursgenoteerde bedrijven) te vergeten. Je kunt de leider zijn van verschillende systemen, ver van elkaar verwijderd, en onderhevig aan verschillende druk, afhankelijk van of je je in Europa, Azië of Afrika bevindt. Hoe groot het bedrijf ook is, net als alle băo academy-coaches werk ik altijd vanuit een systemische invalshoek om dit idee van complexiteit aan te pakken.
In mijn begeleidingstrajecten gebruik ik het woord “constellatoir”, een woord dat we zelf hebben verzonnen. Deze aanpak probeert te zien wat niet zichtbaar is, te horen wat niet wordt gezegd, informatie te vinden waar deze op het eerste gezicht niet duidelijk is, bijvoorbeeld in de bedrijfshistoriek of in de geschiedenis (vooral de familie) van de mensen die er werken. Al deze elementen kunnen het gedrag van de leidinggevende en zijn interacties sterk beïnvloeden. Op menselijk vlak weten we nu bijvoorbeeld dat blootstelling aan burn-out, weerstand gelinkt aan stress, maar ook weerstand tegen bepaalde verslavingen (alcohol, drugs, etc.) allemaal te maken hebben met epigenetica: dat wil zeggen dat er toch bepaalde zaken worden doorgegeven zonder zichtbare transcriptie in het genoom.
Is beroep doen op een coach een teken van zwakte?
Je als leidinggevende kwetsbaar durven opstellen, is eerder een teken van grote innerlijke kracht. Voordat je een leider van andere mensen kunt zijn, moet je eerst een goede leider voor jezelf zijn. Ook de taoïstische meester Lao Tzu inspireert mij enorm in de link die hij legt tussen het menselijk lichaam en emoties. Voor hem is willen schitteren eerder een teken van een onzekere of zelfs onstabiele interne toestand.
Ik denk dat leidinggevenden die coaching volgen een vorm van openheid en nederigheid tonen, omdat ze van mening zijn dat ze niet over alle informatie beschikken die nodig is om de volledige complexiteit van problemen te kunnen begrijpen. Degenen die een beroep doen op externe specialisten, coaches of anderen, tonen een openheid van geest en een intelligentie die hen in staat stelt zo goed mogelijk te navigeren in een zee die steeds turbulenter wordt.
Wat is de kracht en specificiteit van coaching bij băo academy?
In onze coaching inspireert het leven ons enorm. Bij băo academy zijn we ervan overtuigd dat de intelligentie van de natuur een geweldige inspiratiebron is voor de zakenwereld en voor leidinggevenden.
Net als veel andere coaches van băo academy, beoefen ik vaak coaching door te wandelen en de grote levenslessen te gebruiken om reflectie te inspireren, zoals veerkracht, cycliciteit, onderlinge verbinding tussen de elementen van een systeem, diversiteit, samenwerking, etc.
Daarbij is de taoïstische filosofie voor mij een inspiratiebron, omdat deze grotendeels gebaseerd is op de observaties van de natuur en levende verschijnselen die duizenden jaren geleden door Chinese sjamanen zijn gedaan. Ze baseerden zich op deze principes om het belang te benadrukken van een leven in balans met natuurlijke processen om de algehele gezondheid en harmonie te behouden.
Onze holistische aanpak stelt ons in staat om te werken aan de geest, emoties en lichaamsenergie. Wandelen en ademhaling hebben een positief effect op het denkvermogen. Het lichaam vertelt ons dingen die de hersenen ons niet vertellen. Systemisch of constellatoir denken biedt een diepgang die niet te vinden is in traditionele coaching.
Net als sommige andere coaches van de băo academy gebruik ik onder andere paarden als medium. Ik breng de leidinggevende in contact met een paard en stel voor om dit levend wezen van 600 kilogram te laten bewegen. In zo’n situatie zijn er geen woorden meer, dan speelt het mentale. Binnen een paar minuten worden de belangrijkste patronen van het gedrag van de leidinggevende zichtbaar. Dit bespaart ons meerdere uren aan gesprekken en zorgt ervoor dat je meer in de diepte kunt gaan. Aan het eind van de coaching vertelt de coachee mij vaak dat de sessie met het paard een trigger was.
Hoe verloopt manager coaching in de praktijk?
We beginnen met het creëren van een vertrouwelijk kader, zodat de persoon zich zelfverzekerd voelt. Wij maken afspraken over het te bereiken doel en de duur van het begeleidingstraject.
Persoonlijk mik ik gemiddeld op 5 coachingsessies van ongeveer 2 uur, omdat ik zo meer in de diepte kan werken. In andere gevallen kunnen drie sessies al volstaan om bewustwording en een aanzet tot verandering te genereren.
Over Pierre Lucas
Bijna twintig jaar lang bekleedde Pierre verschillende management- en uitvoerende functies in de financiële sector. Tijdens deze periode heeft hij uitgebreide leiderschapservaring opgedaan in de wereld van multinationals. Nadat hij bedrijfsadministrateur was geworden, heeft hij zich opgeleid in verschillende persoonlijke ontwikkelingstechnieken, zoals neurolinguïstisch programmeren, transactionele analyse en coaching. Pierre is ook gepassioneerd door de taoïstische filosofie en werd erdoor geïnspireerd om zijn eigen benadering van het beroep van businesscoach vorm te geven. Daarnaast is hij erkend therapeut in systemische en familieopstellingen.
Pierre was medeoprichter van het coaching- en mentorinstituut BAO Elan Vital en het opleidings- en coachingscentrum voor werknemers en werkgevers BAO Group. Deze laatste werd in 2016 overgenomen door Cohezio en werd in 2022 băo academy.
