Mindfulness om psychosociale risico’s in het bedrijfsleven te verminderen

Laurent Kahn, trainer-coach en gediplomeerd Meditation-Based Stress Reduction (MBSR)-instructeur, legt uit wat mindfulness is en wat de voordelen ervan zijn op het werk.

In België is het aantal mensen dat langer dan een jaar arbeidsongeschikt is door een burn-out of depressie in vijf jaar tijd met 43% gestegen. Dat is de recentste vaststelling van het RIZIV en geen enkele beroepsstatus wordt daarbij gespaard. Werknemers lijden steeds meer onder emotionele, fysieke en psychologische uitputting. Werkgevers hebben er dan ook alle belang bij maatregelen te nemen om hulp te bieden bij het beheersen van stress en emoties en het voorkomen van arbeidsongeschiktheid. Het beoefenen van mindfulness-meditatie op de werkplek is daar één van. Volgens Laurent Kahn tonen verschillende wetenschappelijke studies de voordelen aan van deze toepassing voor het individueel welzijn.

‘De samenleving wordt geconfronteerd met steeds meer stress, burn-out en langdurige ziekten als gevolg van psychosociale risico’s. We stellen ook een toename vast van het gebruik van angstremmers en psychotrope geneesmiddelen (1 op de 4 Belgen gebruikt ze, volgens de FOD Volksgezondheid). Het is duidelijk dat het stressniveau overal toeneemt. Mindfulness-meditatie kan werknemers en teams helpen hun emoties te kanaliseren en zo hun stressniveau te verminderen’, zegt Laurent Kahn.

Stress beheersen met MBSR

‘Mindfulness is een meditatiepraktijk die bestaat uit het volledig bewust zijn van het hier en nu en dit zonder oordeel’, legt Laurent Kahn uit. ‘In deze meditatiestroming is er een aanpak die tot doel heeft stress te verminderen’, vervolgt hij.

Het gaat om MBSR, een programma dat in 1979 werd ontwikkeld door de biologische onderzoeker Jon Kabat-Zinn. Deze laatste is nu emeritus hoogleraar binnen de Faculteit der Geneeskunde van de Universiteit van Massachusetts (VS). Het MBSR-programma combineert mindfulness-meditatie, bewegende meditatie (zoals zachte yoga) en uitwisselingen over stress- en emotiemanagement.

Volgens Laurent heeft het begrip stress hier een zeer brede betekenis: het kan gaan om demotivatie, moeilijk omgaan met emoties (bijvoorbeeld woede) of zelfs een staat van ontkoppeling met de eigen emoties. Het idee is dan om “weer verbinding te kunnen maken met jezelf en het hier en nu”.

De onderzoeken van de Belgische neuroloog en universiteitsprofessor Steven Laureys (ULiège) bevestigen de voordelen van meditatie, vooral op het gebied van stressmanagement.  ‘Meditatie helpt het hart te vertragen en het niveau van stresshormonen en de bloeddruk te verlagen. Vanuit klinisch perspectief heeft mindfulness-meditatie antidepressieve, anxiolytische en pijnstillende effecten aangetoond. Het lijkt erop dat het ook enige bescherming biedt tegen dementie en overwerk’, legt hij uit in zijn boek ‘La méditation, c’est bon pour le cerveau’ (2019). ‘Uit onderzoek blijkt dat we na slechts acht weken oefenen al effecten op de hersenen kunnen zien op structureel en functioneel niveau’, zegt Steven Laureys.

‘Het is interessant om op te merken dat sommige ziekenhuizen zelf al MBSR hebben geïntegreerd voor hun patiënten en hun personeel, met overtuigende resultaten’, onderstreept Laurent Kahn.

De voordelen van meditatie op de werkvloer

Volgens Laurent Kahn is mindfulness-meditatie voor iedereen toegankelijk. ‘Het is niet moeilijk om in de praktijk toe te passen en je kan overal mediteren. Naast het verminderen van stress en emotionele regulatie, ontwikkelt meditatie bepaalde kwaliteiten onder collega’s, zoals vriendelijkheid, aandacht voor anderen en voor zichzelf, enz. In het bedrijfsleven werpt de beoefening van mindfulness ook vruchten af ​​op het gebied van sfeer, teamcohesie en welzijn. We zien een verbetering in de relaties tussen collega’s, minder risico op burn-out en ziekteverzuim’, legt Laurent uit. ‘Maar daarvoor heb je meer nodig dan een bewustwordingssessie. Alleen door regelmatig te oefenen kan je diepgaande en langdurige effecten bereiken.’

Bovendien is mindfulness niet alleen relevant in bedrijven die met veel stress te maken hebben. ‘Zelfs in bedrijven waar het redelijk goed gaat, kan meditatie nuttig zijn om het welzijn van werknemers op lange termijn te garanderen’, bevestigt Laurent.

Mindfulness-meditatie genereert voordelen op de korte en lange termijn:

Op korte termijn

• Betere emotionele regulatie, wat leidt tot minder overweldiging
• Opnieuw verbinding maken met jezelf en het hier en nu, waardoor je beter met stressvolle situaties om kan gaan
• Tot rust komen

Op lange termijn

• Betere stemmingsregulatie, wat leidt tot minder conflicten
• Verbeterd welzijn
• Emotionele stabilisatie (minder emotionele ‘ups & downs’)

Een eerste sensibilisatiesessie binnen een bedrijf kan nuttig zijn om mindfulness-meditatie uit het onbekende te halen en bepaalde onwaarheden uit de weg te helpen.

‘Veel mensen hebben vooroordelen over mindfulness en een slechte perceptie van de praktijk. Door het bewustzijn in bedrijven te vergroten, begrijpen werknemers hoe meditatie werkt, wat het nut ervan is en wat de impact ervan is op het lichaam’, legt Laurent uit.

Mindfulness integreren in je organisatie: băo academy kan je helpen

Băo academy biedt verschillende benaderingen om jouw teams kennis te laten maken met  mindfulness-meditatie, waarbij gebruik wordt gemaakt van MBSR-technieken:

• Thematische workshops: medewerkers ontdekken op een ongedwongen manier via oefeningen verschillende meditatietechnieken waaronder mindfulness. Intra-company opleiding van een (halve) dag.
• Intra-company opleidingen die stress voorkomen en managen via mindfulness.

Băo academy kan deze voorstellen aanpassen aan de behoeften van jouw organisatie. Neem contact met ons op om samen een opleiding op maat uit te werken: info@baoacademy.be.

—

Over Laurent Kahn

Laurent Kahn is coach, trainer, consultant en sinds 2016 gediplomeerd MBSR-instructeur (mindfulness-meditatie). Sinds 2018 werkt hij samen met băo academy. Na een carrière van 17 jaar als zaakvoerder heeft Laurent zich geheroriënteerd naar individuele en teambegeleiding. Hij besteedt bijzondere aandacht aan interpersoonlijke relaties en groei om de persoonlijke en professionele ontwikkeling van individuen te bevorderen. Zijn expertisegebieden zijn communicatie, managementrelaties, leiderschap, emotie- en stressmanagement en burn-outpreventie.

Bronnen

• Goyal M. et al., “Meditation programs for psychological stress and well-being: a systematic review and meta-analysis”, JAMA Intern Med. 2014.
• Janssen M. et al., “Effects of Mindfulness-Based Stress Reduction on employees’ mental health: A systematic review”, PLoS One, 2018.
• Hoge E.A. et al., “Mindfulness-Based Stress Reduction vs Escitalopram for the Treatment of Adults With Anxiety Disorders: A Randomized Clinical Trial”, JAMA Psychiatry. 2023.